 |
| İlyas Bazna |
ÇİÇERO KİMDİR
Mit tarafından yüzyılın ajanı olarak nitelendirilen İlyas Bazna ( Çiçero )
1918 yılında Sırplar'ın Priştine'yi işgali üzerine anne ve babasıyla İstanbul'a göç eden İlyas Bazna, askerlik hizmetinin bir kısmını Çankaya Köşkü'nde Atatürk'ün yanında yapmıştır.
II. Dünya Savaşı esnasında Ankara'da çeşitli büyükelçiliklerde uşaklık yapıyor olması casusluk yapmaya başlamasına önayak olmuştur.
 |
| Mit Ajanı Çiçero |
1942'den itibaren Britanya İmparatorluğu'nun Ankara büyükelçisi Sir Hughe Knatchbull-Hugessen'in uşaklığını yapmaya başlamış, banyosunda sırtını ovarken ona opera aryaları okuyacak kadar büyükelçi ile yakınlık kurmuştur.
1943'den itibaren fotoğraflarını çektiği gizli belgelerin örneklerini Almanya büyükelçiliğine teslim etmeye başlar. Bunun için, Almanya Büyükelçiliğinde ataşelik yapan Ludwig Moyzisch'e kendisi yaklaşarak 20 000 Sterlin karşılığı elindeki elli altı belgeyi satma önerisinde bulunmuştur.
Kısa bir süre ücretli bir Alman ajanı haline gelmiş ve Alman istihbarat servislerince kendisine "Çiçero" kod adı verilmiştir.
Müttefiklerce düzenlenen uluslararası toplantılar ve bazı bombardıman planları hakkında önemli bilgiler aktarmış olmakla birlikte, Normandiya Çıkarmasına ilişkin çok sayıda istihbarata ulaştırmıştır. Bütün bu dönem boyunca Ankara'daki İngiliz istihbarat görevleri ise Bazna'nın İngilizce anlamadığını zannetmekte, kendisini casusluğundan şüphelenilemeyecek kadar "eğitimsiz" ve "aptal" olarak görmekteydi.
 |
| İlyas Bazna Çiçero |
Hizmetleri için Nazi Almanyası istihbarat servisi Abwehr tarafından kendisine 300.000 Sterlin ödenmiştir. Ancak İlyas Bazna daha sonra, ödenen paraların, Almanların İngiliz ekonomisini çökertmek için bastıkları sahte sterlinlerden olduğunu farketmiştir.
Mit : Onun Sayesinde Savaşa Girmedik
İngiliz arşivlerinin aksine, Milli İstihbarat Teşkilatı(MİT) Çiçero'nun kendileri hesabına çalıştığını öne sürer. Tüm kasaları açmasıyla ünlenen Çiçero, MİT'in 75. yıldönümü nedeniyle çıkarttığı"MİT'in Tarihçesi" adlı kitapta şöyle anlatılır :
"Özveri ve vatan sevisi ile dolu olarak, çok sınırlı teknikve parasal imkanlarla görev yapan MAH'ın(MİT'in eski ismi) Kontrespiyonaj unsurları bu dönemde, hayati değerdeki bilgi,belge ve manevi olanaklarını siyasi iktidara sunarak Türkiye'nin savaşa sokulmamasında etkin rol oynamıştır. Kontrespiyonaj unsurlarının operasyonel zeka ve yönlendirmelerinin, dönemin siyasi ve konjuktur ve MAH'ın yapısal tablosuna göre çok önde ve ileri bir seviyede olduğu görülmektedir. Bu çalışmalara örnek olarak, Çiçero'nun çok taraflı ve maksatlı arayışlarının, bu operasyonel zeka ile ortaya çıkarılması ve entelijans konusunda önemli sonuçların alınmasını gösterebilir."
Başından geçenleri anlattığı I was Cicero isimli kitabı vardır.
İlyas Bazna 1970'te, Münih'te 66 yaşında, yoksul bir gece bekçisi olarak ölmüştür...
(https://www.mit.gov.tr/text_site/ikinci_bolum_E2_1.html)
