 |
| Tarihte Bugün 9 Şubat |
Tarihte Bugün 9 Şubat Neler Oldu?
- 1074 - Divânu Lügati't-Türk, Türk kültürün ilk Türkçe dilinde yazılan sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazımı sona erdi. (25 Ocak 1072'te başladı.)
- 1763 - Büyük Britanya Krallığı, Fransa, ve İspanya arasında Paris antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşları sona erdi.
- 1828 - Rusya İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanı arasında Türkmençay Antlaşması imzalandı.
- 1840 - I. Victoria ile Prens Albert St. James Sarayı şapelinde evlendiler.
- 1863 - Alanson Crane yangın söndürücüsünün patentini aldı.
- 1916 - Alman İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında Dogger Bank Muharebesi gerçekleşti.
- 1931 - Yeni Delhi, Hindistan'ın başkenti oldu.
- 1933 - Madison Square Garden'daki (New York City) boks maçında Primo Carnera, Ernie Schaaf'ı 13. roundda nakavt etti, Schaaf öldü.
- 1946 - Güney Amerika Şampiyonası Arjantin'in şampiyonluğu ile sona erdi.
- 1947 - İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.
- 1947 - Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.
- 1950 - Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin dâvâsı sona erdi: Behice Boran ve Niyâzi Berkes, 3'er ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
- 1953 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde, Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın Sevgi Öncesi adını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.
- 1954 - Kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, genel başkanlığına Ahmet Tahtakılıç seçildi.
- 1956 - Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.
- 1958 - İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.
- 1962 - Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; SSCB semalarında düşürülen ABD casus uçağı U-2'nin pilotu Francis Gary Powers, Rus casus Rudolf Abel ile takas edildi.
- 1969 - ABD 6. Filosuna bağlı gemiler İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.
- 1971 - Mehmet Ali Aybar ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.
- 1979 - Hacettepe Tıp Fakültesi Hastahanesi'nde Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bir bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
- 1980 - 8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.
- 1981 - Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.
- 1981 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.
- 1987 - Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.
- 1992 - Boksör Mike Tyson, Amerika zenci güzeli Desiree Washington'a tecavüz suçundan mahkûm oldu.
- 1993 - "Yorgun Savaşçı" filmi Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film devlet televizyonu tarafından çekilmiş, ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.
- 1995 - Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'de iptal etti.
- 1996 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, Garry Kasparov'u yenmeyi başardı.
- 1998 - Fransa'da sinema dalında düzenlenen Sadoul Ödülü'nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı "Masumiyet" adlı film kazandı.
- 2006 - 2006 Kış Olimpiyatları, Turin'de (İtalya) başladı.
- 2006 - Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davada yeni Türk Ceza Kanunu'ndan yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri gözönüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkûm etti.
- 2015 - 3 kişinin katledildiği Chapel Hill saldırısı vuku buldu.
Tarihte Bugün 9 Şubat Doğanlar
- 1775 - Ádám Récsey, Macar politikacı ve general (ö. 1852)
- 1785 - Claude-Louis Navier, Fransız fizikçi (ö. 1836)
- 1791 - Francesco Hayez, İtalyan ressam (ö. 1882)
- 1890 - Boris Pasternak, Rus şair ve yazar, 1958 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1960)
- 1894 - Harold Macmillan, eski Birleşik Krallık başbakanlarından (ö. 1986)
- 1896 - Alister Hardy, İngiliz deniz biyoloğu; zooplankton ve deniz ekosistemi uzmanı (ö. 1985)
- 1897 - John Franklin Enders, ABD'li tıp bilimcisi, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1985)
- 1897 - Judith Anderson, Avustralyalı aktrist (ö. 1992)
- 1898 - Bertolt Brecht, Alman oyun yazarı (ö. 1956)
- 1899 - Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (ö. 1982)
- 1901 - Stella Adler, ABD'li oyuncu (ö. 1992)
- 1902 - Walter Houser Brattain, ABD'li fizikçi (ö. 1987)
- 1909 - Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni (ö. 2001)
- 1911 - Rebii Erkal, Türk millî futbolcu ve antrenör (ö. 1985)
- 1922 - Árpád Göncz, Macar profesör ve siyasetçi (ö. 2015)
- 1929 - Jerry Goldsmith, ABD'li besteci ve orkestra şefi (ö. 2004)
- 1930 - Robert Wagner, ABD'li film yapımcısı ve aktör
- 1933 - Guillermo Madrigal, Meksikalı futbolcu
- 1935 - Miroslav Blažević, Hırvat teknik direktör
- 1935 - Zori Balayan, Ermeni yazar
- 1938 - Muharrem Dalkılıç, Türk atlet ve spor yöneticisi
- 1939 - Peter Purves, İngiliz oyuncu ve sunucu
- 1944 - Refik Durbaş, Türk şair
- 1945 - Ömer Naci Soykan, Türk felsefeci ve akademisyen
- 1950 - Mark Spitz, ABD'li yüzücü
- 1952 - Marco Aurélio Moreira, Brezilyalı futbolcu
- 1955 - Greg Norman, Avustralyalı golfçü
- 1957 - Oya Aydoğan, Türk oyuncu (ö. 2016)
- 1957 - Briony McRoberts, İngiliz oyuncu (ö. 2013)
- 1958 - Sinan Turhan, Türk futbolcu ve antrenör
- 1961 - Alexander Payne, ABD'li yönetmen ve senarist
- 1962 - Cliff Burton, ABD'li müzisyen, Metallica'nın eski bass gitaristi (ö. 1986)
- 1963 - Candan Erçetin, Türk pop şarkıcısı, yorumcu, söz yazarı, besteci ve müzik öğretmeni
- 1963 - Halil İbrahim Akpınar, Türk bürokrat
- 1966 - Meadow Williams, ABD'li aktris
- 1967 - Kazuaki Koezuka, Japon futbolcu
- 1970 - Noureddine Naybet, Faslı millî futbolcu
- 1973 - Ajdar Anık, Türk şarkıcı
- 1973 - Kazım Çarman, Türk oyuncu
- 1974 - Elizabeth Banks, ABD'li aktris
- 1975 - Kool Savaş, Alman müzisyen
- 1976 - Delio Toledo, Paraguaylı millî futbolcu
- 1976 - Vedran Runje, Hırvat millî kaleci
- 1976 - Carlos Jiménez, İspanyol milli basketbolcu
- 1977 - Bakary Gassama, Gambiyalı futbol hakemi
- 1977 - Salif Diao, Senegalli futbolcu
- 1978 - Erkan Özbey, Türk millî futbolcu
- 1978 - Tuğba Özay, Türk şarkıcı, söz yazarı, manken ve oyuncu
- 1978 - Don Omar, Porto Rikolu şarkıcı
- 1979 - Gabri García, İspanyol millî futbolcu ve teknik direktör
- 1980 - Enzo Maresca, İtalyan futbolcu
- 1980 - Sylvain Marchal, Fransız futbolcu
- 1981 - Natasha St-Pier, Kanadalı şarkıcı
- 1981 - Andrew Johnson, İngiliz futbolcu
- 1981 - Gakuto Kondo, Japon futbolcu
- 1982 - Tarmo Neemelo, Estonyalı millî futbolcu
- 1982 - Şadi Çolak, Türk futbolcu
- 1983 - Kenny Adeleke, ABD'li basketbolcu
- 1983 - Tanıl Özer, Türk futbolcu
- 1983 - Ricardo Clark, ABD'li futbolcu
- 1983 - Vagnur Mohr Mortensen, Faroeli millî futbolcu
- 1984 - Marcelo Mattos, Brezilyalı futbolcu
- 1984 - Marcos Aurélio,Brezilyalı futbolcu
- 1985 - Selçuk İnan, Türk futbolcu
- 1985 - Jonas Mačiulis, Litvan basketbolcu
- 1986 - Nahuel Guzmán, Arjantinli futbolcu
- 1986 - Erik Friberg, İsveçli futbolcu
- 1986 - Yuya Sato, Japon futbolcu
- 1987 - Facundo Roncaglia, Arjantinli futbolcu
- 1987 - Arif Daşdemirov, Azeri futbolcu
- 1988 - César Elizondo, Kosta Rikalı millî futbolcu
- 1988 - Francesco Acerbi, İtalyan futbolcu
- 1989 - Sabjen Lilaj, Arnavut futbolcu
- 1990 - Satoshi Yoshida, Japon futbolcu
- 1991 - Emma Roberts, ABD'li sinema ve dizi oyuncusu
- 1991 - Park Kwang-Il, Güney Koreli futbolcu
- 1992 - Misha B, İngiliz rapçi
- 1992 - Joeri de Kamps, Hollandalı futbolcu
- 1994 - José Abella, Meksikalı futbolcu
- 1994 - Xavier de Souza Kodjo, Kamerunlu futbolcu
- 1995 - Bobby Portis, ABD'li basketbolcu
- 1996 - Humam Tarık, Iraklı futbolcu
- 1997 - Chloë Grace Moretz, ABD'li aktris
Tarihte Bugün 9 Şubat Ölenler
- 1162 - III. Baudouin, Kudüs Kralı (d. 1130)
- 1242 - Shijō, Japon imparatoru (d. 1231)
- 1755 - Montesquieu, Fransız yazar (d. 1689)
- 1829 - XII. Leo, 252. Papa (d. 1760)
- 1837 - Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazar (d. 1799)
- 1852 - Rainiharo, Madagaskarlı siyasetçi
- 1868 - David Brewster, İskoç bilimadamı, mucit ve yazar (d. 1781)
- 1879 - Honoré Victorin Daumier, Fransız ressam, heykeltıraş ve karikatürist (19. yüzyıl Fransız siyasetini alaya aldığı karikatürleriyle tanınan) (d. 1808)
- 1917 - John William Waterhouse, İngiliz ressam (d. 1894)
- 1918 - II. Abdülhamid, 34. Osmanlı padişahı (d. 1842)
- 1918 - Ernesto Teodoro Moneta, İtalyan gazeteci, milliyetçi, devrimci asker ve pasifist (d. 1833)
- 1923 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1845)
- 1932 - Edgar Wallace, İngiliz romancı ve senarist (d. 1875)
- 1938 - Turar Rıskulov, Sovyet siyasetçi (d. 1894)
- 1939 - XI. Pius, 259. Papa (d. 1857)
- 1947 - Muhsin Sabahattin Ezgi, Türk besteci ve gazeteci (d. 1889)
- 1948 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (d. 1898)
- 1957 - Laura Ingalls Wilder, Amerikan yazar (d. 1867)
- 1958 - Nezihe Muhiddin, Osmanlı-Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar ve kadın hakları savunucusu (ö. 1898)
- 1960 - Mustafa Sabri Baysan, Türk siyasetçi (d. 1887)
- 1971 - Leyla Atakan, Türk siyasetçi (d. 1925)
- 1973 - Nevzat Pesen, Türk sinema yönetmeni (d. 1924)
- 1975 - Hüseyin Ataman, Türk asker ve siyasetçi (d. 1900)
- 1975 - Lige Clarke, ABD'li LGBT hakları eylemcisi ve gazeteci (d. 1942)
- 1979 - Edvard Kardelj, Yugoslav devrimci ve siyaset adamı (d. 1910)
- 1984 - David Von Erich, ABD'li profesyonel güreşçi (d. 1958)
- 2000 - Jim Varney, ABD'li komedyen, oyuncu, müzisyen, yazar ve seslendirme sanatçısı (d. 1949)
- 2003 - Curt Hennig, ABD'li profesyonel güreşçi (d. 1958)
- 2005 - Fahrettin Kırzıoğlu, Türk aademisyen ve Türkolog (d. 1917)
- 2005 - Arthur Miller, ABD'li oyun yazarı (d. 1915)
- 2006 - J Dilla, Amerikan rapçi ve prodüktör (d. 1974)
- 2006 - Robert Bruce Merrifield, ABD'li biyokimyager ve akademisyen (d. 1921)
- 2008 - Roy Scheider, ABD'li oyuncu (d. 1932)
- 2009 - Hüdai Aksu, Türk ses sanatçısı (d. 1948)
- 2014 - Shirley Temple, ABD'li aktris (d. 1928)
- 2016 - Eliseo Prado, Arjantinli futbolcu (d. 1929)
- 2016 - Phil Gartside, İngiliz iş adamı (d. 1952)
