Almanya Enflasyonunda çocuklar Mark balyalarıyla oynuyor |
1. Dünya Savaşı sonrasında;
Almanya, savaş tazminatının ilk taksitlerini ödeyebilmek için çözümü, karşılı olmayan paraları basıp bu paralarla altın almakta buldu. Yani düştüğü denizde boğulmak yerine, yılana sarılmayı tercih etti. Karşılığı olmayan paraları basmak, savaş tanzimatı ödeyebilmek için ülke ekonomisini feda etmek anlamına geliyordu. Öngörülemeyen bu tehlike Almanya’ya dünya tarihinde eşi benzeri nadir görülen bir enflasyon yaşatacaktı…
Ay başında çekilen maaş el arabası ile taşınıyor |
1922 yılında Mark’ın değeri öylesine düşmüştü ki 400 Mark ancak 1 dolar ediyordu. Ocak 1923’te işler daha da kötüleşti ve Mark – Dolar paritesi 7000’e 1’e düştü. 1923 gerçekten berbat bir yıldı. Temmuz 1923’te parite 16.000’e 1’e düştü, Ağustos’ta ise 1 milyona 1’e. En nihayetinde 23 Kasım 1923’te 4.2trilyon Mark ancak 1 dolar ediyordu. Ekonomi resmen çökmüştü.
Maaş kuyruğu Almanya 1923 |
Marklar ısınmak için sobada yakılıyor Almanya 1923 |
Bu durumda en çok faydalananlar ise Almanya'daki yabancılardı. Cebinde 1 doları olan bir yabancı Almanya’yı baştan sonra gezebiliyor yeyip içebiliyor ve bundan pişmanlık duymadan “ Bu Tanrı’nın bize bir lütfu” deyip Alman halkını ezip geçiyordu.
Bu gidişat Kasım 1923’e kadar böyle devam etti.
Sepetle taşınan paralar Almanya 1923 |
15 Kasım 1923’te hükümet, Mark’ın yerine yeni bir kur olan Rentenmark’ı yürürlüğe soktu ve 16 Kasım’da da bunu halka tanıttı. Yeni Rentenmark 1 trilyon eski mark ediyordu. Yani doğal olarak Mark’tan 12 sıfır atmış oldular.
Rentenmark piyasaya girdiğinde 1 ABD Doları, 4,2 Rentenmark ediyordu. 23 Kasım’dan sonra yapılan ekonomik düzenlemelerle Rentenmark’ın ABD doları karşısındaki değeri sabitlendi ve sonunda inanılması güç bir şekilde enflasyon durduruldu.
Kaynak : ( "Kavgamız - Yahudi Bilim Adamları Hitler'e Karşı" Atakan Büyükdağ ) Sayfa:54-56
-