 |
| Cezayirli Gazi Hasan Paşa |
CEZAYİRLİ GAZİ HASAN PAŞA
Aslanlı Paşa olarak da anılan Cezayirli Gazi Hasan Paşa, evcilleştirdiği aslan ile dolaşması ile bilinir. Yavru iken alıp büyüttüğü bir aslanı kendisine alıştırmış ve sürekli yanında gezdirmiştir. Gazi Hasan Paşa döneminde Amerikayı haraca bağlaması ve yanında gezdirdiği aslanı ile büyük üne kavuşmuştur.
Gazi Hasan Paşa, Tekirdağ’da Hacı Osman isminde bir tüccarın kölesi ve manevi evladıdır. Küçüklüğünden beri pek cesur ve kavgacı olan Hasan Paşa, efendisinin çocuklarını sürekli döverdi. Bu durumdan dolayı efendisi ve aynı zamanda manevi babası, Hasan Paşayı başkasına satmak istemiş fakat karısı razı olmamıştır. Hasan Paşa 18 yaşına geldiğinde memleket delikanlıları ile sürekli kavga etmeye başlayınca efendisi onu azat etmiş ve ticaret gemilerinden birine vermiştir.
Hasan Paşa 25 yaşında Yeniçeri Ocağına katılmış ve Belgrad kuşatmasında büyük cesaret göstermiştir. Cezayir'e gitmek üzere bir gemiye binen Hasan Paşanın gemisi tesadüf üzeri yabancı bir gemi ile çakışınca Hasan Paşa gemiye atlayarak içerisindeki yabancı askerlerle mücadele etmiş ve mürettebattan on beş kişiyi öldürüp geri kalanları da kamaraya kapatmıştır. Gemi ile beraber Cezayir'e giden Hasan Paşa'nın ünü duyulmuş ve Cezayir Ocaklarına kaydı yapılmıştır.
 |
| Hasan Paşa |
Osmanlı donanmasının sıra kaptanları arasına girmiş ve ilerleyen zamanlarda Kaptan-ı Derya rütbesine kadar yükselmiştir. Birçok deniz muharebelerinde mücadele eden Hasan Paşa, Koyun Adaları mevkiinde Rus Amirali ve mürettebatı ile karşı karşıya gelmiş ve şiddetli çarpışmalar sonucu her ikisinin de kalyonları batmıştır. Bu sırada yaralanıp denize atlayan Hasan Paşa bir kayık ile kurtarılmıştır.
Rusların, Çeşme baskınında sayı olarak yeterli kuvvet sağlanamamış olsa da Hasan Paşa bir fedai kafilesiyle adaya çıkıp kaleyi kurtarmış ve Rusları adadan uzaklaştırmayı başarmıştır bunun üzerine kendisine Gazi'lik unvanı verilmiştir.
Amerikanın Haraca Bağlanması
3.Selim döneminde Sadrazamlık da yapan Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın tarihimiz açısından en önemli başarısı ise Cezayir’de Dayı Sarayında imzalanan anlaşmadır. Anlaşmaya göre ABD haraca bağlanmış ve böylece ABD tarihinde ilk kez ve sadece Osmanlı İmparatorluğuna 29 yıl vergi ödemiştir. Ödenen vergi tutarı 12.000 Cezayir altınıdır. Alınan bu vergi daha sonrasında Osmanlı Rus savaşı sefer masraflarında kullanılmıştır.
Cezayirli Gazi Hasan Paşanın Amerikayı vergiye bağladığı ilgili anlaşmanın orijinal metni şuan Yale Üniversitesi arşivlerindedir. İlgili metni aşağıdaki bağlantıdan görebilirsiniz;
Gazi Hasan Paşa ve ABD arasındaki anlaşma
Bu anlaşma sonrasında dönemin ABD başkanı George Washington ve Cezayirli Gazi Hasan Paşa arasında bazı yazışmalar olmuştur.
Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın 5 Mayıs 1796 yılında ABD başkanı George Washington'a yazdığı mektup; Bu Mektupta Gazi Hasan Paşa, ABD'li diplomat James Leader Cathcart için Akdeniz'de 1 yıl süreliğine kalması için vize vereceğini yazıyor.
ABD Başkanı George Washington tarafından 13 Haziran 1796 yılında Gazi Hasan Paşa'ya yazılan mektup : Ödemenin gecikmesi üzerine George Washington özür diliyor.
ABD Başlanı George Washington tarafından 3 Aralık 1796 yılında Gazi Hasan Paşa'ya yazılan mektup : Hasan Paşanın 5 Mayıs 1796 yılında yazdığı mektuba cevap olarak yazılmış. Ödemenin yapıldığını ve eğer eksik tutar kalmış ise en yakın zamanda ödeneceğini bildiriyor.
( Yazar: Büşra BUDAK)
-
