 |
| Tarihte Bugün 14 Şubat |
Tarihte Bugün 14 Şubat Neler Oldu?
- 496 - Sevgililer Günü, 14 Şubat günü birçok ülkede kutlanan özel gündür. Kökeni, Roma Katolik Kilisesi'nin inanışına dayanan bu gün, Valentine ismindeki bir din adamının adına ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıkmıştır.
- 1779 - James Cook, Sandviç Adaları yerlileri tarafından öldürüldü.
- 1804 - Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Sırp Ayaklanması Kara George tarafından başlatıldı.
- 1859 - Oregon, Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. eyaleti oldu.
- 1876 - Alexander Graham Bell, telefon patenti için başvurdu.
- 1876 - İstanbul Tramvay Şirketi işçileri greve çıktı.
- 1909 - Osmanlı Devleti'nde ilk güven oylaması yapıldı; Kâmil Paşa kabinesi düşürüldü.
- 1912 - Arizona, ABD'nin 48. eyaleti oldu.
- 1912 - ABD'nin ilk dizel motorlu denizaltısı Connecticut'da kullanılmaya başlandı.
- 1918 - SSCB'de Gregoryen Takvimi kullanımına geçildi.
- 1923 - Mustafa Kemal, Batı Anadolu gezisine çıktı.
- 1924 - International Business Machines (IBM) şirketi kuruldu.
- 1925 - TBMM'de 9 Şubat'ta vurulan Deli Halit Paşa öldü.
- 1929 - Al Capone'un rakibi yedi gangster Chicago'da öldürüldü. Olay 14 Şubatta gerçekleştiği için "Sevgililer Günü Katliamı" olarak anılmaktadır.
- 1931 - Türkiye güzeli Naşide Saffet Hanım, Avrupa'da "Güzel Göz Kraliçesi" seçildi.
- 1945 - Şili, Ekvador, Paraguay ve Peru, Birleşmiş Milletler'e katıldı.
- 1945 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık ve ABD uçakları, Dresden'in bombalanışının ikinci gününde yangın bombaları kullanmaya başladılar.
- 1946 - İlk genel amaçlı elektronik bilgisayar ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer), Pensilvanya üniversitesinde (ABD) tanıtıldı.
- 1946 - İngiltere'nin merkez bankası olan The Bank of England millileştirildi.
- 1949 - İsrail parlamentosu (Knesset) ilk toplantısını yaptı.
- 1949 - Kanada'da "Asbest Grevi" olarak adlandırılan direniş başladı. Grevin başladığı bu gün Québec'teki "Sessiz Devrim"in de başlangıcı olarak kabul edilir.
- 1951 - İdil Biret, 10 yaşında Paris'teki ilk piyano resitalini verdi.
- 1951 - Senaryosunu Behçet Kemal Çağların yazdığı ve Maraş'ın Kurtuluş Savaşı sırasında düşman işgalinden kurtuluşunu anlatan "Kendini Kurtaran Şehir" adlı filmin çekimi olaylara neden oldu. Rejisör Faruk Kenç ve ekibi, senaryo gereği Maraş Kalesi'ne Fransız bayrağı çekince yakalanarak mahkemeye sevk edildiler.
- 1952 - Kış Olimpiyatları Oslo'da (Norveç) başladı.
- 1953 - Yeni Balkan Paktı, Ankara'da imzalandı.
- 1955 - İzmir Alsancak Limanı'nın temeli Başbakan Adnan Menderes tarafından atıldı.
- 1961 - Lavrensiyum elementi (103 numaralı element) Kaliforniya üniversitesinde ilk defa sentezlendi.
- 1963 - İstanbul'da Kavel Kablo Fabrikası'nda işçiler 28 Ocak'ta iş bırakmış ve oturma eylemine başlamışlardı. Eylemin 17. günü polis işçilere müdahale etti; 9 işçi yaralandı.
- 1963 - İngiltere'de Leeds General Infirmary Hastanesi'nde, dünyada ilk kez insandan insana başarılı böbrek nakli yapıldı.
- 1971 - Türkiye İşçi Partisi'nin Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar partiden istifa etti. Amacının kendisini Haysiyet Divanı'na sevk etmek isteyen Yönetim Kurulu'nu protesto etmek olduğunu söyledi.
- 1974 - Gazeteci İsmail Cem (İpekçi) TRT genel müdürlüğüne atandı.
- 1977 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörlüğüne 1977 yılında bugün Prof. Hasan Tan atandı; öğrenciler dersleri boykot etti.
- 1979 - Türkiye, İran'daki Humeyni rejimini resmen tanıdı.
- 1980 - Kış Olimpiyatları Lake Placid'de (New York) başladı.
- 1980 - Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, dış düşmanla değil, iç düşmanla uğraşmakta olduklarını söyledi."Diyeceksiniz ki sıkı yönetime rağmen niye bunların hakkından gelemiyorsunuz? Şundan dolayı gelemiyoruz. Kan dökmek istemiyoruz. Yoksa meseleyi bir ayda hallederiz" dedi.
- 1980 - Tariş olayları: On bin jandarma komandosu ve çok sayıda polis Tariş'e ait Çiğli İplik Fabrikası'ndaki işçi direnişine müdahale etti. Operasyona keşif uçakları ve helikopterler de katıldı. Gün boyu süren müdahale sonucunda fabrika boşaltıldı, 1500 işçi gözaltına alındı.
- 1981 - Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda bazı değişiklikler yapan yasa Milli Güvenlik Konseyi'nce kabul edildi. Bu yasaya göre; yurtdışında oturup Türkiye aleyhine faaliyette bulunduğu tespit edilen veya yurtiçinde bu tür faaliyetlerde bulunurken yurtdışına çıkan kişiler, yapılan duyuruya rağmen 3 ay içinde yurda dönmezlerse Türk vatandaşlığından çıkarılacaklar.
- 1981 - Dublin'de bir gece kulübünde çıkan yangında 48 kişi öldü.
- 1983 - Danıştay, ameliyat olarak cinsiyet değiştiren şarkıcı Bülent Ersoy'un hukuken erkek olduğuna ve dolayısıyla gazinolarda ancak erkek kıyafetiyle sahneye çıkabileceğine karar verdi.
- 1986 - Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, Yüce Divan'da "görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle 2 yıl hapse mahkûm edildi. İsmail Özdağlar rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaktaydı.
- 1987 - Tunceli iline bağlı 234 köyde yaşayan 50 bin kişinin Mersin, Antalya, İzmir ve Muğla'ya yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Karar 6931 sayılı Orman Kanunu'na ve Anayasa'nın 170. Maddesine dayanılarak alındı.
- 1989 - İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie'nin öldürülmesi emrini verdi.
- 1989 - Union Carbide, 1984'teki Bhopal felaketi'nde sebep olduğu zararlara karşılık Hindistan hükümetine 470 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
- 1989 - GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi)'ni oluşturacak 24 uydudan ilki yörüngesine oturtuldu.
- 1990 - Yılmaz Güney'in Umut filmi İstanbul'da gösterime girdi.
- 1994 - Demokrasi Partisi'nin (DEP) Ankara il binasına bombalı bir saldırı yapıldı, bina ağır hasar gördü,3 kişi yaralandı.
- 1994 - 52 kişiyi öldürmekten suçlu bulunan Ukraynalı seri katil Andrey Çikatilo Rusya'nın Novocherkassk şehrinde kurşuna dizilerek idam edildi. İdamı Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin tarafından açıklandı.
- 1996 - Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral "Ezan Türkçe okunmalı" deyince partiden ihraç edildi.
- 2000 - Hizbullah cephaneliklerinin ortaya çıkışı, varlığı 1994'ten beri tartışılan JİTEM'i yeniden gündeme getirdi. Batman eski Valisi Salih Şarman "JİTEM var", Jandarma eski Komutanı Teoman Koman ise "yok" dedi.
- 2003 - Şartla salıverilme yasasından toplam 43.500 tutuklu ve hükümlünün yararlandığı açıklandı.
- 2004 - Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın'ın son filmi "Gegen die Wand" (Duvara Karşı), Berlin film festivali'nde en iyi film seçilerek "Altın Ayı" ödülü aldı.
- 2004 - Moskova'da bir su parkının çatısı çöktü; 25 kişi öldü, 100'den fazla yaralı var.
- 2005 - Lübnan'ın eski başbakanlarından Refik Hariri, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
- 2006 - Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım'ın İstanbul'da bir evde kıstırıldığı ve son anda kaçtığı ileri sürülen operasyonda oğlu Murat Yıldırım adam vurdurduğu gerekçesiyle on beş kişiyle gözaltına alındı.
- 2007 - Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi ve teknik araçlarla izlemeye ilişkin düzenlemelere ilişkin yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, soruşturmalarda gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Gizli soruşturmacının elde ettiği kişisel bilgiler, görevlendirildiği ceza soruşturması ve kovuşturması dışında kullanılamayacak.
- 2008 - Danıştay 1. Dairesi, Mehmet Ağar'ın, Emniyet Genel Müdürlüğü döneminde suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan Susurluk Davası kapsamında yargılanmasına karar verdi. Daire, Ağar'ın vali statüsünde bulunması nedeniyle yargılamasının Yargıtay'da yapılmasına hükmetti.
Tarihte Bugün 14 Şubat Doğanlar
- 1483 - Babür Şah, Moğol İmparatoru (ö. 1531)
- 1806 - Lajos Batthyány, Macar devlet adamı (ö. 1849)
- 1869 - Charles Thomson Rees Wilson, İskoç fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1959)
- 1882 - John Blyth Barrymore, Amerikan oyuncu (ö. 1942)
- 1913 - Jimmy Hoffa, ABD'li işçi sendikası lideri (kayboldu 1975)
- 1927 - Sencer Divitçioğlu, Türk akademisyen, Asya tipi üretim tarzı fikirleriyle tanınan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi (ö. 2014)
- 1944 - Alan Parker, ABD'li film yönetmeni
- 1946 - Kemal Unakıtan, Türk bürokrat ve siyasetçi (ö. 2016)
- 1953 - Hans Krankl, Avusturyalı futbolcu
- 1971 - Kerem Tüzün, Türk müzisyen
- 1974 - Gina Lynn, Porto Rikolu porno oyuncusu
- 1974 - Valentina Vezzali, İtalyan eskrimci ve politikacı
- 1975 - Mirka Francia, Kübalı voleybolcu
- 1975 - Aylin Aslım, Türk rock müzisyeni
- 1982 - Özge Borak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 1984 - Eser Yenenler, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 1990 - Sefa Yılmaz, Türk futbolcu
- 1996 - Viktor Kovalenko, Ukraynalı futbolcu
- 1997 - Breel Embolo, İsviçreli futbolcu
Tarihte Bugün 14 Şubat Ölenler
- 269 - St.Valentine, Roma rahiplerinden (İdam edildiği bu gün Sevgililer Günü olarak kutlanır)
- 1400 - II. Richard, İngiltere kralı (öldürüldü) (d. 1367)
- 1779 - James Cook, denizci ve kaşif (d. 1728)
- 1925 - Halit Karsıalan ("Deli" Halit Paşa), Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanlarından (TBMM'de hangi taraftan geldiği belli olmayan bir kurşunla vurularak öldü) (d. 1883)
- 1969 - Vito Genovese, Mafya lideri (d.1897)
- 1975 - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog (d. 1887)
- 1986 - Süheyl Ünver, Türk doktor, yazar ve minyatürcü (d. 1898)
- 2003 - Dolly, Dünya'da klonlanan ilk memeli (d. 1996)
- 2005 - Refik Hariri, Lübnan'ın eski başbakanı (d. 1944)
- 2015 - Mahir Kaynak, Türk iktisatçı, yazar ve istihbarat analizcisi (d. 1934)
Tarihte Bugün 14 Şubat Bayramlar ve Yıldönümleri
- Sevgililer Günü
- Dünya Öykü Günü
- Trabzon'un Vakfıkebir ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
- Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
